Badanie odcinka lędźwiowego podzielone jest na wywiad i badanie funkcjonalne, które prowadzimy m.in. w celu potwierdzenia informacji pochodzących z wywiadu. Jeśli pacjent podaje w wywiadzie ból w czasie zgięcia, to spodziewam się, że czasie badania uda nam się ten sam ból wywołać w zgięciu. Badanie możemy podzielić na badanie kręgosłupa, stawu krzyżowo-biodrowego i biodra.
Badanie rozpoczynamy już od momentu wejścia pacjenta do gabinetu. Zwracamy uwagę, jak pacjent wchodzi, jak siada, jaki siedzi, jakie sprawia wrażenie. Później szczegółowo oglądamy jego kręgosłup w pozycji strzałkowej, zwracając uwagę na lordozę, np. jeśli jest pogłębiona, a pacjent stoi pochylony, to może przyczyną tego ustawienia jest biodro. W pozycji czołowej zwracamy szczególnie uwagę na ustawienie barków względem miednicy. Przesunięcie barków w bok może być ustawieniem przeciwbólowym, dewiacją świadczącą o wielkości przepukliny. Jeśli próbujemy skorygować stawienie, a ból się zwiększa, świadczy to o związku dewiacji z aktualnymi dolegliwościami.
Wykorzystujemy tutaj ruchy aktywne, dające możliwość zbadania kręgosłupa w obciążeniu. W czasie wykonywania tych testów oceniamy ból i ograniczenia. Do różnicowania używamy dwóch obrazów pełnego i częściowego wzorca stawowego. Pełny oznacza symetryczne ograniczenie obu zgięć bocznych, wyprost ograniczony, zgięcie najbardziej komfortowe. Taki obraz wskazuje na patologie, które zajmują cały segment ruchowy, np. ZZSK, zwyrodnienie.
Częściowy wzorzec, to każda inna kombinacja bólu i ograniczenia poza pełnym wzorcem stawowym. Przepuklina dyskowa po tym badaniu będzie dawała obraz częściowego wzorca stawowego.
Tak więc pacjent wykonuje
Badanie kończymy w leżeniu na brzuchu palpacją ewentualnie występujących nieprawidłowości kostnych i wykonujemy nacisk wyprostny na wyrostki kolczyste poszczególnych kręgów, zaczynając od kości krzyżowej, kończąc na L1, aby odnaleźć przypuszczalny poziom uszkodzenia.
Jest testem mobilności opony twardej i korzeni L2 – L3. Sam w sobie nie stanowi wartości, lecz jeśli jest traktowany jako część badania, możemy brać jego wynik pod uwagę, a wielkość ograniczenia w tym teście korelować proporcjonalnie z wielkością przepukliny. Z drugiej strony, negatywny wynik nie wyklucza przepukliny, jeśli wywiad i pozostałe elementy badania na nią wskazują.
Wykonywane w celu oceny stanu obwodowego układu nerwowego pacjenta. Wynik tego badani stanowi o prognozie poprawy pacjenta, ale bierzemy go pod uwagę w planowaniu leczenia. Np. ból korzeniowy bez ubytków świadczy, że przepuklina jest tylno-boczna i uciska na osłonkę oponową, repozycja jest jeszcze możliwa. Natomiast ból korzeniowy z ubytkami świadczy o ucisku nie tylko na osłonkę oponową korzenia, ale również na jego parenchymę, co spowodowało utratę przewodnictwa, w tym przypadku repozycja przepukliny nie jest już możliwa. Taka prognoza ogranicza możliwości leczenia, więc pacjent albo czeka na samoleczenie, albo podejmujemy inne kroki terapeutyczne w celu odbarczenia korzenia.
Przewodnictwo czuciowe
Odruchy
Badanie kończymy w leżeniu na brzuchu palpacją ewentualnie występujących nieprawidłowości kostnych i wykonujemy nacisk wyprostny na wyrostki kolczyste poszczególnych kręgów, zaczynając od kości krzyżowej, kończąc na L1, aby odnaleźć przypuszczalny poziom uszkodzenia.
Do tego celu wykorzystujemy test dystrakcyjny Cyriax’a, który do dziś pozostał najbardziej czułym testem przy zapaleniu stawu KB30.
Jest testem mobilności opony twardej i korzeni L4-S231. Sam w sobie nie stanowi wartości, lecz jeśli jest traktowany jako część badania, możemy brać jego wynik pod uwagę, a wielkość ograniczenia w tym teście korelować proporcjonalnie z wielkością przepukliny. Z drugiej strony, negatywny wynik nie wyklucza przepukliny, jeśli wywiad i pozostałe elementy badania na nią wskazują.
Trzy bierne testy stawowe, w których oceniamy ból, ograniczenie i czucie końcowe.
Wykonujemy:
Jest testem mobilności opony twardej i korzeni L2 – L3. Sam w sobie nie stanowi wartości, lecz jeśli jest traktowany jako część badania, możemy brać jego wynik pod uwagę, a wielkość ograniczenia w tym teście korelować proporcjonalnie z wielkością przepukliny. Z drugiej strony, negatywny wynik nie wyklucza przepukliny, jeśli wywiad i pozostałe elementy badania na nią wskazują.
Wykonywane w celu oceny stanu obwodowego układu nerwowego pacjenta. Wynik tego badani stanowi o prognozie poprawy pacjenta, ale bierzemy go pod uwagę w planowaniu leczenia. Np. ból korzeniowy bez ubytków świadczy, że przepuklina jest tylno-boczna i uciska na osłonkę oponową, repozycja jest jeszcze możliwa. Natomiast ból korzeniowy z ubytkami świadczy o ucisku nie tylko na osłonkę oponową korzenia, ale również na jego parenchymę, co spowodowało utratę przewodnictwa, w tym przypadku repozycja przepukliny nie jest już możliwa. Taka prognoza ogranicza możliwości leczenia, więc pacjent albo czeka na samoleczenie, albo podejmujemy inne kroki terapeutyczne w celu odbarczenia korzenia.
Przewodnictwo czuciowe
Odruchy
Badanie kończymy w leżeniu na brzuchu palpacją ewentualnie występujących nieprawidłowości kostnych i wykonujemy nacisk wyprostny na wyrostki kolczyste poszczególnych kręgów, zaczynając od kości krzyżowej, kończąc na L1, aby odnaleźć przypuszczalny poziom uszkodzenia.
