BADANIE FUNKCJONALNE
W badaniu funkcjonalnym szukamy ograniczeń ruchomości, zwracamy uwagę na prowokowany ból w czasie ruchu, wykonujemy podstawowe badanie neurologiczne w zakresie przewodnictwa.
Aktywne testy stawowe
Testy aktywne choć nie są selektywne ponieważ pracują mięśnie i poruszaną się stawy więc nie mamy możliwości różnicowania pomiędzy poszczególnym strukturami, jednak stanowią ważny element badania dający możliwość oceny ruchomości i prowokacji bólu w obciążeniu. Badamy:
- wyprost
- rotacja w lewo
- rotacja w prawo
- zgięcie boczne w lewo
- zgięcie boczne w prawo
- zgięcie
Po tych testach możemy ocenić czy mamy do czynienia z pełnym wzorcem stawowym wskazującym na zapalenie lub zwyrodnienie, czy częściowym wzorcem stawowym z którym zwykle przebiega przepuklina dyskowa. Pełny wzorzec stawowy to symetryczne ograniczenie obu zgięć bocznych, obu rotacji, wyprostu, natomiast zgięcie jest najbardziej komfortowe. Częściowy wzorzec jest każdą inną kombinacją bólu i ograniczenia.
Pasywne ruchy karkiem
Badając testy pasywne uzyskujemy dodatkowe informacje takie jak czucie końcowe rotacji, które powinno być elastyczne (torebkowe), zakres ruchu będzie dokładniej zweryfikowany dzięki zastosowaniu chwytów ograniczających reakcje pacjenta na pojawiający się w czasie badania ból. Wykonujemy ponownie testy:
- pasywny wyprost
- pasywna rotacja w prawo
- pasywna rotacja w lewo
- pasywne zgięcie w prawo
- pasywne zgięcie w lewo
- pasywne zgięcie
Testy pasywne wymagają od badającego skupienia, wyczucia ruchu i tzw. odpowiedzi tkankowej.
Oporowe testy karku
Izometryczne testy oporowe wykonujemy zwykle w celu zróżnicowania poważnych patologii, ponieważ uszkodzenia mięśniowe odcinka szyjnego są niezwykle rzadkie. Ból i osłabienie w czasie wykonywania tych testów jest „dzwonkiem alarmowym” i będzie zwykle wskazywało na poważną patologię, np. złamanie, nowotwór trzonu, złamanie pierwszego żebra, stan po wstrząśnieniu mózgu. Zawsze wykonujemy test oporowej rotacji będący testem wskaźnikowym korzenia C1, pozostałe testy tylko w przypadku wątpliwości diagnostycznych. Wykonujemy:
- test oporowej rotacji w prawo (C1)
- test oporowej rotacji w lewo (C1)
- test oporowego zgięcia bocznego w prawo
- test oporowego zgięcia bocznego w lewo
- test oporowego wyprostu
- test oporowego zgięcia
Uniesienie barków
Jest to test dla ruchomości łopatki względem klatki piersiowej, prowokowane są również stawy barkowo-obojczykowy, mostkowo-obojczykowy, pierwszy staw żebrowo-trzonowy. Jakikolwiek ból lub ograniczenie w tych testach jest wskazaniem do kompletnego badania obręczy barkowej. Ponadto test oporowy jest testem wskaźnikowym dla korzeni C2, C3 i C4. Badamy:
- aktywne uniesienie barków
- test oporowy uniesienia barków (C2-3-4)
Elewacja odwiedzeniowa ramion
Jest to test w celu wykrycia alternatywnych przyczyn bólu w ramieniu. Jeśli ten test jest pozytywny (ból, ograniczenie) konieczne jest standardowe badanie barku.
Badanie neurologiczne
Badamy przewodnictwo motoryczne testami oporowymi (wskaźnikowymi) dla poszczególnych korzeni, przewodnictwo czuciowe i odruchy. Praktyczne znaczenie ubytków to potwierdzenie poziomu uszkodzenia, ale również kolejność pojawiających się symptomów i objawów pozwala ocenić wielkość przepukliny (możliwości repozycji): ból – ucisk na osłonę oponową korzenia, parestezje – niewielki ucisk na parenchymę korzenia, ubytki – duży ucisk na parenchymę.
Testy motoryczne
Wykonujemy z maksymalną siłą, próbując „przełamać” opór pacjenta, porównując obie strony, czasami kilka razy. Ubytki motoryczne związane z uciskiem przepukliny dyskowej na korzeń są zwykle relatywnie niewielkie i zwykle skojarzone z bólem obecnym w danym segmencie, zupełnie odwrotnie prezentują się klinicznie ubytki motoryczne spowodowane uciskiem osteofitu; zwykle jako bezbolesne osłabienie co jest dla nas „dzwonkiem alarmowym”. Wykonujemy testy:
- odwiedzenie (C5)
- rotacja zewnętrzna (C5)
- zgięcie łokcia (C 5-6)
- wyprost łokcia (C7)
- wyprost nadgarstka (C6)
- zgięcie nadgarstka (C7)
- wyprost kciuka (C8)
- przywiedzenie małego palca (Th1)
Testy czuciowe
- Dystalna promieniowa część przedramienia (C5)
- Palce I – II (C6)
- Palce II – III – IV (C7)
- Palce IV – V +łokciowa cześć ręki (C8)
- Łokciowa dystalna część przedramienia (Th1)
- Przyśrodkowa część ramienia (Th2)
Odruchy
- odruch z m. biceps (C 5-6)
- odruch z m. brachioradialis (C-5)
- odruch z m. triceps (C-7)
- odruch Babińskiego (objaw rdzenia kręgowego)