Co to jest Medycyna Ortopedyczna wg Cyriax’a?
Podstawowym założeniem Medycyny Ortopedycznej wg Cyriax’a jest leczenie wzorca klinicznego. Przez zaproponowany w metodzie wywiad i badanie funkcjonalne uzyskujemy kompletną informacje na temat badanego pacjenta. Symptomy i objawy są interpretowane i skatalogowane w formie „wzorców klinicznych”. „Wzorzec kliniczny” jest szczególnym zachowaniem się zaburzeń lub grup zaburzeń. Dla wszystkich obrazów klinicznych metoda oferuje lokalne, bezpośrednie, sprawne i korzystne ekonomicznie leczenie.
Różnicowanie można przeprowadzić przez szczegółowy wywiad i badanie funkcjonalne, a dokładną lokalizacje podrażnionych struktur można poznać albo przez obecność objawów lokalizujących albo przez palpację. W tak łatwy sposób można przejść do diagnozy takiej jak zapalenie ścięgna m. supraspinatus leżące na przyczepie i dokładniej na włóknach powierzchownych. Wówczas możemy mówić o szczegółowej diagnozie. Tylko wtedy możliwe jest precyzyjne leczenie, które daje maksimum skuteczności przy minimum terapii.
Diagnostyka
Prawidłowa droga do uzyskania dokładnej diagnozy wg metody Cyriax :
* dobry wywiad
* badanie funkcjonalne wszystkich struktur w okolicy uszkodzenia.
Nieprawidłowa droga do uzyskania diagnozy to palpacja bolesnego regionu bez uprzedniego przeprowadzenia badania funkcjonalnego.
Poniżej zostana przedstawione zasady diagnostyczne i podstawowe pojęcia Medycyny Ortopedycznej wg Cyriax’a:
* szukać nierozerwalnych prawdopodbieństw
Nierozerwalne prawdopodobieństwa (inherent likelihoods)
Pojęcie określające możliwości lub ich brak występowania objawów jakie podaje pacjent. W badaniu porównujemy objawy z budową anatomiczną, funkcją uszkodzonego obszary ciała. Jeśli opisywane dolegliwości pokrywają się z anatomią, funkcją i zostają potwierdzone w badaniu funkcjonalnym to mówimy o tzw. nierozerwalnym prawdopodobieństwie w innych przypadkach o nierozerwalnym nieprawdopodobieństwie (inherent unlikelihoods).
* zwracać uwagę na pojawiające się dzwonki alarmowe
W badaniu niekiedy występują określone symptomy albo kombinacje symptomów i objawów wskazują na poważne uszkodzenia. Cyriax określa takie sytuacje jako dzwonki alarmowe.
* szukać objektywnych objawów
* oceniać czucie końcowe
Czucie końcowe (end-feel) jest typowym pojęciem Cyriaxa. Opisuje uczucie, które badający ma na końcu zakresu ruchów pasywnych i informuje go o strukturach, które są lub nie są ograniczone ruchowo.
* używać testów funkcjonalnych
* szukać objawów lokalizujących, a palpacji tylko wtedy, kiedy jest konieczna
Objaw lokalizujący (localizing sign)
Jest to objaw występujący w czasie wykonywania testów aktywnych lub/i pasywnych, który wskazuje dokładne miejsce uszkodzenia w zajętej strukturze. Daje to tak kompletną diagnozę, że możliwe jest bezpośrednie leczenie uszkodzenia bez poprzedzającej go palpacji.
* używać zasady selektywnego napięcia
* używać ruchów fizjologicznych
* oceniać struktury inert – niekurczliwe i kontraktil – kurczliwe
Struktury INERT: torebka stawowa, więzadła, kaletki maziowe, opona twarda, osłonka oponowa i korzenie nerwowe, nerwy obwodowe
Struktury KONTRAKTIL: ścięgno, brzusiec mięśnia, przejście mięśnia w ścięgno, przyczep ścięgna do kości.
* skoncentrować się na tym bólu
* prosić pacjenta o współpracę
* brać pod uwagę osobowość pacjenta
* utrzymywać równowagę pomiędzy łatwowiernością i nadmiernym sceptycyzmem
* prosić o badania obrazowe, kiedy to konieczne
Terapia
Leczenie zgodnie z logiką Dr Cyriax’a jest niezależnie od zastosowanych środków efektem szczegółowych poszukiwań diagnozy w czasie badania klinicznego.
Dlatego nie jest ważne co się stosuje, ważne jest dlaczego.
Stosowanie terapii bez wcześniejszego postawienia diagnozy jest niebezpiecznym dla zdrowia pacjenta BŁĘDEM !
W terapii wykorzystywane są poniżej przedstawione środki terapeutyczne:
* głęboki masaż poprzeczny,
* mobilizacje/manipulacje,
* naciąganie torebki,
* trakcja,
* a dla lekarzy poprzez infiltrację czy wstrzyknięcia dostawowe.
Głęboki masaż poprzeczny jest specyficzną techniką mobilizacji tkanek, która jest przeprowadzana poprzecznie do ich przebiegu (Mięśnie / Ścięgna / Więzadła), przez co próbujemy utrzymać lub/i odtworzyć naturalną ruchomość.
Wskazania to:
* Małe uszkodzenia mięśniowe
* Uszkodzenia ścięgien i pochewek ścięgnistych
* Uszkodzenia więzadeł
Manipulacja
Celem manipulacji jest redukcja (zmniejszenie) przepukliny. Manipulacje przeprowadzamy praktycznie zawsze na trakcji. Manipulacje są bezpieczne, kiedy, właściwy manewr wykonany prawidłowo technicznie wykonywany jest z właściwych wskazań.
Trakcja
W przypadku, kiedy wywiad i badanie każe nam przypuszczać wystąpienie przepukliny jądra miażdżystego, jako leczenie zostanie wybrana trakcja.
Zostanie ona zastosowana u pacjentów ambulatoryjnych.
Mechanizmem i efektem trakcji jest aktywna dekompresja.
Infiltracja (wstrzyknięcia dostawowe)
Kortykosteroidy stosowane przez OM Cyriax są środkami hamującymi lokalne zapalenie. Na poziomie komórkowym działanie głównie polega na zwiększeniu oporu membrany lizosomu z martwych komórek, tak że uwalnia się mniej enzymów cytotoksycznych. Wobec tego powstaje mniej efektu zapalnego na lokalne naczynia krwionośne, mniej fagocytów, mniej wysięku i w końcu mniej fibryny.
Przy prawidłowych wskazaniach i dokładnej technice, stosując je lokalnie nie musimy obawiać się działań ubocznych.
Technika
* Dobra znajomość anatomii topograficznej
* Dobra technika palpacji
* Pozycja wyjściowa pacjenta musi być taka, aby osiągnąć igłą uszkodzone struktury, a ominąć wrażliwe struktury
* Absolutna sterylność
* Igła o odpowiedniej długości i tak cienka jak to możliwe
* Prawidłowa pojemność
* Infiltracja = płyn zostaje podzielony (rozchodzi się) na całe uszkodzenie i podany w formie kropelkowej i wachlarzowatej